Αναδεικνύοντας το πολιτιστικό περιεχόμενο της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης

Με απόλυτη επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 27 Μαΐου 2025, στο αμφιθέατρο Cotsen Hall της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα (ASCSA), η τελική ημερίδα παρουσίασης των αποτελεσμάτων του έργου “Αναδεικνύοντας το πολιτιστικό περιεχόμενο της Αμερικανικής Σχολής με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης”, σηματοδοτώντας την ολοκλήρωση μίας καινοτόμου και πολυδιάστατης προσπάθειας για την αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας στον τομέα του πολιτισμού.

Το έργο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του Προγράμματος «Ψηφιακός Μετασχηματισμός ΕΣΠΑ 2021–2027» και συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με συνολικό προϋπολογισμό 1,3 εκατομμυρίων ευρώ.

Αποτελεί παράδειγμα δημιουργικότητας, επιστημονικής συνέργειας και κοινωνικής συμμετοχής, όπου η καινοτομία δεν περιορίζεται στην τεχνολογία που αξιοποιήθηκε, αλλά επεκτείνεται στον τρόπο με τον οποίο η πολιτιστική κληρονομιά προσεγγίζεται όχι ως στατικό παρελθόν, αλλά ως ζωντανό και εξελισσόμενο οικοσύστημα γνώσης.

Επιβεβαιώνει ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για την παραγωγή και μεταλαμπάδευση νέας γνώσης, την αναβάθμιση της πολιτιστικής έρευνας και τη διεθνή ανάδειξη της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς.

Η Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, από την ίδρυσή της το 1881, λειτουργεί ως πυλώνας αρχαιολογικής έρευνας, εκπαίδευσης και διατήρησης της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς, σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού.

Η πρωτοβουλία υλοποίησης του συγκεκριμένου έργου εντάσσεται στο στρατηγικό πλαίσιο της Σχολής για μετάβαση στην ψηφιακή εποχή, με στόχο τη δημιουργία ενός ανοιχτού, προσβάσιμου και δυναμικά εξελισσόμενου πολιτιστικού αποθέματος.

Περισσότεροι από 150 συμμετέχοντες έδωσαν το «παρών» στην εκδήλωση, μεταξύ των οποίων και πολιτικοί εκπρόσωποι και εκπρόσωποι της Διαχειριστικής Αρχής του Προγράμματος Ψηφιακού Μετασχηματισμού που διαχειρίζονται την χρηματοδότηση του Έργο καθώς και εκπρόσωποι του Υπουργείου Πολιτισμού.

Στο πλαίσιο του έργου ψηφιοποιήθηκαν, τεκμηριώθηκαν και ανεδείχθησαν μέσω τριών στοχευμένων ψηφιακών  συλλογών εκθέσεων

■ 80.940 τεκμήρια της αλληλογραφίας του αρχείου Σλήμαν,

Το αρχείο του Ερρίκου Σλήμαν περιλαμβάνει χιλιάδες έγγραφα, όπως αλληλογραφία, ημερολόγια, χειρόγραφα και λογιστικά βιβλία.

■ 2.500 σύνθετα τεκμήρια των λευκωμάτων του Ι. Γενναδίου καθώς και

Η Γεννάδιος Βιβλιοθήκη πιστή στο όραμα του ιδρυτή της διαθέτει συλλογές που επικεντρώνονται στη Βυζαντινή, Οθωμανική, και νεότερη Ελλάδα, καθώς και στην ιστορία του Ελληνισμού μετά το τέλος της αρχαιότητας.

■ 220.000 (και πλέον) τεκμήρια των ανασκαφών της Αρχαίας Κορίνθου.

Σημαντικό κομμάτι του έργου αποτέλεσε η δημιουργία Ψηφιακού Αποθετηρίου με αυτόματο εμπλουτισμό μεταδεδομένων, αντιστοίχιση και διάθεση περιεχομένου στο Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και στη Europeana, ενώ η ανάπτυξη πλατφόρμας για τη δημιουργία πολυμεσικών και αφηγηματικών ψηφιακών εκθέσεων παρέχει πολλαπλές δυνατότητες στην Σχολή για τις παρούσες τρεις καθώς και για μελλοντικές εκθέσεις.

Στο πλαίσιο του έργου υιοθετήθηκαν καινοτόμες τεχνολογικές λύσεις, όπως η εφαρμογή i-Skavo – ένα εργαλείο ανοικτού κώδικα αιχμής για την καταγραφή και αξιοποίηση της πληροφορίας που παράγεται κατά την αρχαιολογική έρευνα στο πεδίο.

Παράλληλα, η πλατφόρμα πληθοπορισμού (crowdsourcing) ενίσχυσε τον συμμετοχικό χαρακτήρα της τεκμηρίωσης και συλλογής πολύτιμων ορθών πληροφοριών, ενθαρρύνοντας την εμπλοκή της επιστημονικής κοινότητας στην περίπτωση της Γενναδείου Βιβλιοθήκης καθώς και της τοπικής κοινότητας στην περίπτωση της Αρχαίας Κορίνθου κατά τη διαδικασία ερμηνείας και διατήρησης του πολιτιστικού αποθέματος.

Η τεχνητή νοημοσύνη αξιοποιήθηκε για την αυτόματη διασύνδεση, επαλήθευση και εμπλουτισμό μετα-δεδομένων, προσφέροντας νέες δυνατότητες διαχείρισης και πρόσβασης σε πολύτιμο αρχαιολογικό υλικό.

Η ψηφιακή καινοτομία και η τεχνητή νοημοσύνη δεν υποκαθιστούν τον άνθρωπο· τον ενισχύουν, του δίνουν εργαλεία για να ερμηνεύσει, να ανακαλύψει και να διαδώσει την επιστημονική γνώση.

https://www.ascsa.edu.gr/news/newsDetails/promoting-ascsa-cultural-content-ai#YouTube